‘Hoe kan ik in contact komen en blijven met mijn lichaam als ik schrijf? Hoe kan ik bij schrijf- en andere blokkades of bij emotionele pijn mijn lichaam het werk laten doen, en niet alleen mijn hoofd?’ Deze en andere variaties van dezelfde vraag krijg ik regelmatig in mijn mailbox. Veel mensen zijn bang dat ze met het schrijven juist meer in hun hoofd zullen kruipen. Die angst is gerechtvaardigd: als je niet oplet, loop je inderdaad al schrijvend verloren in de verhalen in je hoofd. Schrijfmeditatie brengt raad: het doet je afdalen van hoofd naar lichaam, van ‘toen’ en ‘straks’ naar het ‘hier en nu’.
Meestal wanneer je gaat zitten om te schrijven, heb je het gevoel dat je woorden uit je hoofd komen. Zo vanuit een plek ergens achter je ogen. Je leeft in de illusie dat daar je bron van creativiteit zit, en dat je vanuit die plek achter je ogen naar de wereld om je heen kijkt. Hoe sterker die illusie is, hoe meer die je schrijfflow kan blokkeren! Jouw bron van creativiteit zit NIET in je hoofd, maar wel in je hart en in je buik.
Met onderstaande tips leer ik je wat embodied writing of belichaamd schrijven is en hoe je daarmee je blokkades en angsten TE LIJF kan gaan. Maar eerst even de symptomen van ‘hoofdschrijven’ op een rij. Hoe kan je het herkennen?
.
Symptomen van schrijven met je hoofd
- je voelt spanning in je lichaam: nek, schouders, buik, armen
- je ogen flitsen rusteloos rond, op zoek naar afleiding
- je hebt het gevoel dat je niet in je lichaam bent
- je voelt ‘wolken’ of ‘mist’ in je hoofd
- gefronste wenkbrauwen
- gespannen kaken, knarsende tanden
- je hebt het gevoel dat je verloren loopt in je schrijven
- je voelt verwarring, angst, twijfel
Als je deze symptomen voelt, neem dan een pauze. Strek je lichaam, neem enkele diepe ademhalingen, maak een korte wandeling of dans de kamer rond tot je weer kan ontspannen.
*
blokkades te lijf
Zie je lichaam, maak het blij
Doe het volgende vooraleer je gaat zitten om te schrijven: sta rechtop, breng je aandacht bij je voeten en sluit je ogen. Neem dan drie diepe ademhalingen en breng je aandacht van je voeten naar je ademhaling en naar je buik. Kan je je ademhaling voelen op en neer gaan in je buik? Misschien voel je wat nervositeit als je dat doet? Dat is oké, dat is de vreugde van je lichaam, dat zich eindelijk gezien voelt. Misschien komen er allerlei angstgedachten op je afrazen? Ook dat is oké, want dat is je hoofd dat protesteert omdat het voelt dat het je aandacht verliest. Je hoofd kan je vergelijken met een vervelende mug die je honderd keer wegslaat, maar telkens weer terugkomt met haar gekmakend gezoem, het zal er alles aan doen om je aandacht weer te vragen. Wees niet bang. Herinner jezelf eraan dat je schrijven fijn vindt, en dat je lichaam popelt om samen met jou te schrijven!
.
Je lichaam is zuiver ‘zijn’
Wees je bewust dat je lichaam geen ego heeft, geen ‘ik’, geen ‘zelf’. Je lichaam is pure gewaarwording, zuiver ‘zijn’, en is volledig aanwezig in het hier en nu. Je lichaam zit niet verstrikt in verhalen, het verliest zichzelf niet in verleden of toekomst, het kent geen verwarring. Je lichaam is de plek waar je altijd weer naar terug kan gaan (ook al maakt je hoofd je wijs dat je dat niet kan, dat het daar niet veilig is, dat je niet kan voelen, dat het daar donker is, enz.). Luister niet naar die verhalen in je hoofd. Onthoud: het is je mind die als de dood is om je aandacht te verliezen.
.
Voel je achterwerk in slow motion
Als je gaat zitten om te schrijven: voel hoe je achterwerk je stoel of je meditatiekussen raakt. Voel je armen, je handpalmen, je vingers om je pen, je schouders, je ellebogen, je bovenbenen, knieën. Wat mij helpt om mijn lichaam beter te voelen is: ver-tra-ging. Ik ga vaak in slow motion naar mijn meditatiekussen toe en als ik ga zitten breng ik mijn aandacht bij alle kleine bewegingen die ik maak. Tegelijk voel ik mijn ademhaling die op en neer gaat in mijn borstkas, in mijn buik. En nog voor ik goed en wel zit, ben ik daar, op die plek waar zo meteen de creatie start: in mijn lichaam, met mijn aandacht bij de punt, het kernwoord en de lijn op het lege vel papier. (Meer over de punt-lijn-meditatie, de ‘basismethode’ voor al mijn schrijfmeditaties, lees je in mijn boek Schrijven naar Bewustzijn.)
.
Zit rechtop and keep up that beautiful smile
Heb niet alleen aandacht voor je achterwerk, maar ook voor je arme rug. Als je zithouding verslapt, betekent dit meestal dat de aandacht voor je lichaam is verslapt, en dat je weer in je hoofd bent gekropen. And never forget to smile! Weet je nog? Je vond schrijven fijn! 🙂 Als je glimlacht tijdens je schrijfmeditatie zal je voelen hoe je lichaam zich ontspant. Als je dit een eerste keer doet zal het misschien geforceerd voelen, maar geef niet op. Je glimlach is goud waard. Vooral voor jezelf en je lichaam.
..
.
Focus niet op de gedachten in je hoofd
Geef tijdens je schrijfmeditatie geen aandacht aan de gedachten in je hoofd. Geef tijdelijk ook geen aandacht aan de gewaarwordingen in je hoofd of gezicht (ogen, wangen, mond). Focus op alles wat lager zit dan je hoofd 🙂 Vraag jezelf af: wat is er nu, wat voel ik nu? En ga dat schrijven.
.
Help! Veel te veel gedachten!
Bij de start van je schrijfmeditatie kan het gebeuren dat er eerst een lading ‘drek’ uit moet. Je voelt een enorme behoefte om je hoofd leeg te schrijven. Doe dat dan, schrijf die honderdduizend gedachten neer maar hecht er geen waarde aan, oordeel niet. Laat je gedachten vrij stromen zonder dat het ‘iets’ moet worden. Verspil geen energie aan gedachten als ‘dit is troep’ of ‘zie je wel, ik kan niet schrijven’. Voel de opluchting en ontspanning in je lichaam, de nieuwe blijheid die zich een weg mag zoeken in je lichaam, nu de drek is weggeschreven.
Je aandacht bij je lichaam brengen. Dat is de essentie van embodied writing.
Je bent niet langer een wandelend hoofd, maar een ademend lichaam, één brok energie.
.
Ademen en bewegen
Trakteer jezelf regelmatig op een uitgebreide sessie lichaamsbeweging (yoga, wandelen, dans) en ademhalingsoefeningen voordat je je schrijfmeditatie start. Kies voor een vorm van lichaamsbeweging die je ontspant en vrijer doet voelen en waarbij je geen ‘doel’ hoeft na te streven en jezelf niet hoeft te bewijzen. Onthoud: de spier die je wil trainen, is je aandacht!
.
De lijn is je lichaam
Het lichaam zijn werk laten doen, dat oefen je met de lijn (ik verwijs hierbij naar de punt-lijn-meditatie zoals ik ze uiteenzet in mijn boek Schrijven naar Bewustzijn): je ademt goed door, je blijft met je hand in beweging terwijl je met open mond doorheen de beelden en gewaarwordingen ademt die zich aandienen terwijl je de lijn beweegt over het papier. Zodra je merkt dat je je mond sluit, betekent dit dat je je doorstroming afsluit. Blijf ademen, geeuw en blijf aanwezig bij elke nieuwe gewaarwording in je lichaam.
Soms ‘willen’ schrijvers iets met de lijn: een tekening maken, de lijnen inkleuren enz. In principe is daar niets mis mee, het is een vorm van creatieve expressie en de tekeningen die zo in het moment ontstaan kunnen je inzicht geven en je op weg zetten. Maar blijf er niet in vast hangen. Het gevaar bestaat dat je bij een volgende schrijfmeditatie ‘weer een mooie tekening’ wil maken, en je alsnog vergeet om je aandacht bij je lichaam te brengen.
.
De lijn is jouw dans
Keer altijd weer terug naar de eenvoud van de lijn. Laat ze dansen over het papier. Met de lijn stem je af op je lichaam en je ademhaling, op je ritme en je gewaarwordingen in elk nieuw moment. Het is de dans met jezelf. Je hoeft het niet naar een vorm te leiden. Ervaar de lijn als pure beweging, vibratie. Net zoals je lichaam pure gewaarwording, beweging en vibratie is.
.
Schrijf uit je buik
Visualiseer dat je op en neer gaande buik jouw woorden schrijft. Het kan helpen om je hierbij een lichtbol of een laaiend vuur te visualiseren in je buik waarvan de gensters je woorden zijn. Klinkt misschien gek, maar het werkt.
.
Schrijf IN het moment
De basisvraag die je bij schrijfmeditatie steeds opnieuw aan jezelf kan stellen is: wat voel, hoor, proef, ruik ik NU? Met deze vraag kom je uit de verhalen in je hoofd. Dit is vooral belangrijk als je jezelf bijvoorbeeld doorheen emotionele pijn of trauma wil schrijven. Je zal merken dat je lichaam vaak prima in beweging komt en het trauma al ‘verlicht’ (laat doorstromen), terwijl je in je hoofd nog in zwaarte en donkerte blijft plakken (identificatie, attachment). Het is dus van wezenlijk belang om met je aandacht bij je lichaam te zijn, en niet in je hoofd.
Als je merkt dat je toch moeilijk uit je hoofd komt kan je jezelf volgende vraag stellen: waarom blijf ik plakken aan deze pijn? Wat levert het mij nog op? Is dit verhaal of deze pijn NU nog waar? Of mag ik het vrij door mijn lichaam laten stromen? En ga dan het antwoord schrijven.
Als je merkt dat je moeilijk uit je hoofd komt, beantwoord in je schrijven dat nog volgende vraag: wat heeft mijn lichaam nog meer nodig om gezien te mogen worden door mij?
.
‘Hoe kan ik voorkomen dat mijn zee vol shit een oceaan wordt?’
Antwoord: door je pijn en kwetsuren te zien als ook ‘maar’ verhalen, hoe pijnlijk of ingrijpend je ervaringen ook waren. Vraag jezelf af: is mijn overtuiging dat mijn verhaal een zee vol shit is, waar? En hoezo aanvaard ik dit als mijn waarheid? Waarom kies ik voor deze bril, dit oordeel over mezelf en mijn leven? Kijk eens met de wijsheid van je buik en je hart naar al die kwetsuren: welke lessen hebben ze je geleerd? Welke kracht heb je erin gevonden? Zijn er misschien prettiger details die je voortaan kan onthouden?
Let wel: je hoeft wat gebeurd is in je leven niet te minimaliseren of te zwijgen! Daar gaat het niet om. Het gaat erom dat je je bewust wordt dat je een keuze kan maken in de manier waarop jij voortaan je verhaal wil onthouden, vertellen en ervaren in je lichaam.
Je zee van shit kan eigenlijk nooit een oceaan worden. Die zee van shit bestaat immers enkel in je hoofd. Niet in je lichaam. Niet in het nu. Je lichaam zal niet verdrinken. En als je denkt te verdrinken in je hoofd, dan is er NU je lichaam waar je telkens in kan schuilen.
.
.
In je lichaam kan je schuilen: schrijfmeditatie
Neem je pen en je schrijfboek en haal je een moment voor de geest waarbij je blokkade of angst voelde. Bijvoorbeeld toen je twaalf jaar oud was en schaamte, pijn en angst voelde bij je eerste maandelijkse bloeding. Of die nacht dat je voor het eerst alleen thuis was, en allerlei vreemde geluiden hoorde.
.
Punt-kernwoord-lijn
Wat is het kernwoord van deze herinnering? Schrijf het in je schrijfboek. Zet dan de punt, daal af in de lijn, kom met je aandacht bij je ademhaling en start je schrijfmeditatie. De volledige instructies voor de punt-lijn-meditatie vind je in mijn boek, Schrijven naar Bewustzijn.
.
Zintuiglijk
Schrijf zo zintuiglijk mogelijk die herinnering neer. Kruip met je pen in het lichaam dat je toen was. Schrijf in de tegenwoordige tijd en start bijvoorbeeld met ‘Ik ben twaalf jaar oud en …’ Wat zag, hoorde, proefde, voelde … je?
.
Wat vertelt je lichaam?.
Tijdens het schrijven zal je lichaam wellicht reageren alsof het echt is. Je hart gaat bonzen, je krijgt buikpijn, je benen gaan trillen, je voelt je tanden klapperen, je keel wordt droog of je voelt je ijl worden in het hoofd. Keer daarom regelmatig met je aandacht terug naar je ademhaling: wat voel ik NU? Hoe is mijn ademhaling NU? En keer dan weer terug naar de herinnering.
.
Blijf afwisselen
Voel tijdens het schrijven wat die groeiende herinnering met je lichaam doet. Blijf afwisselen. Schrijf een stukje herinnering, schrijf wat je in je lichaam voelt, schrijf weer een stukje herinnering, schrijf wat je in je lichaam voelt enz.
*
Wat als je … ?
Stel dat je in je herinnering de durf, de kracht of de moed had gehad om te zeggen wat je wilde, de beweging te maken die je wilde. Welke beweging zou dat dan geweest zijn? Voel in je lichaam: waar voel je een impuls zodra je deze vraag aan jezelf stelt?
MAAK die beweging als je je daar vrij en veilig genoeg bij voelt (of doe het op een later moment, onder begeleiding). Of VISUALISEER die beweging, en voel wat zelfs al die visualisatie in je lichaam teweeg brengt. Waar voel je beweging, stroming?
Of nog een andere manier: geef stem aan dat wat je wilde zeggen: letterlijk met je stem, of met je woorden op papier, of als je geen woorden vindt dan kun je dit doen met wilde krassen of uithalen op papier. Ga niet bedenken wat je wil doen, maar laat je leiden door je lichaam. Je lichaam weet perfect wat het moet doen.
.
Laat het stromen
Laat het allemaal door je lichaam stromen. De angst, het verdriet of je kwetsuren zullen niet 1-2-3 verdwijnen, maar omdat je het in beweging brengt en laat stromen, wordt het alsmaar makkelijker te dragen.
.
Uitschrijven: in mijn lichaam kan ik schuilen
Schrijf je na afloop nog tien minuten ‘uit’ de herinnering. Start met de woorden: ‘In mijn lichaam kan ik schuilen want ik voel …’ en je vult aan. Blijf schrijven wat je NU voelt in je lichaam (‘ik voel een kriebel in mijn neus, ik voel een spasme in mijn schouder’), wat je om je heen ziet (‘ik zie een bureaulampje, twee blauwe pennen, de kat op de sofa, …) wat je hoort, enz. Scan je hele lichaam, zet je zintuigen in. Tot je voelt dat je helemaal hier en nu aanwezig bent.
BOEKENTIP: De tijger ontwaakt, traumabehandeling met lichaamsgerichte therapie van Peter Levine. Een helder boek over Somatic Experiencing, of hoe je trauma kan herstellen door het doorheen je lichaam te bewegen. Geen eenvoudig leesvoer, maar voor mij was dit boek een absolute eye-opener.
.
Schrijf je lijf, schrijf je leven
Nog een diepgaande schrijfmeditatie om schrijf- en andere blokkades door je lichaam te laten stromen vind je in mijn e-boek Schrijf je lijf, schrijf je leven! Heb je last van schrijf- of creatieve blokkade? Zo erg dat je er ook fysiek echt last van hebt? Dan zijn deze schrijfmeditaties absoluut voor jou! Blokkade lost op in je lichaam, niet in je hoofd!
In je lichaam breng je blokkade in beweging. Niet in de kermis van je hoofd.
Je bent van harte uitgenodigd om het een keer te komen ervaren!
Neem een kijkje in mijn retraite-agenda.
.
.
Joey Brown is schrijf- en bewustzijnscoach, en auteur van het boek Schrijven naar Bewustzijn, Ontdek je ware verhaal. Ze woont op het eiland Ikaria.
P.S. Wil je graag op de hoogte blijven? Schrijf je dan in voor de NIEUWSBRIEF.
Neem ook regelmatig een kijkje op de FACEBOOKPAGINA!
Ik moest zo lachen toen ik in deze blog las: ‘Blijf ademen, geeuw en blijf aanwezig bij elke nieuwe gewaarwording in je lichaam’. Namelijk, ik herinner me dat ik bij vele van jouw schrijfmeditaties bijna constant zat te geeuwen terwijl ik aan het schrijven was. Ik voelde me er bijna beschaamd over en dacht pffff…wat is dit allemaal toch? …ben ik dan zoooo moe? Maar goed, niemand zag het want druk aan ‘t schrijven….dus ik accepteerde het, liet het gaan. Door wat je schreef in jouw blog bedenk ik nu: klaarblijkelijk wilde mijn lichaam op de plek waar ik was, aanwezig blijven bij wat zich aandiende. Mijn geeuwen was dus ‘normaal’ en heeft me zoveel opgebracht!
Beste Joey,
Ik heb zonet de preview van je boek gedownload, gelezen en meteen je boek besteld.
Momenteel kamp ik met een kanjer van een burn out en zit mijn hoofd vol met angsten, twijfels en frustraties. De belangrijkste frustratie is dat mezelf niet leer ken. Jouw persoonlijke verhaal komt me heel herkenbaar voor. Ik heb de dingen nooit echt kunnen zeggen, ik sprak/spreek altijd met mijn pen. Ik ben eind juni weer beginnen schrijven. Niet voor anderen, maar voor mezelf. Het helpt me. Ik ga nu met jouw boek aan de slag om mijn vrije schrijven optimaal voor mezelf te laten werken. Ik hoop er een wegwijzer/gids in te vinden die me helpt uit te komen bij mezelf en die me helpt om terug dingen te voelen. Misschien boek ik wel eens een schrijfretraite.
Groeten,
Johan
Hoi Johan, het boek gaat je absoluut op weg zetten! Ik wens je een fijne ontdekkingsreis.
Beste Joey, alleen al bij het lezen van wat er op Facebook staat en vooral bij het stukje ivm herinnering, kwam er nog een herinnering op die me emotioneerde hoewel ik dacht dat ik er klaar mee was. En ja, hier mag nog iets gaan stromen. Heb reeds een hele weg afgelegd, als ik van mezelf dit kan en mag zeggen, maar in de diepte zitten er blijkbaar nog dingetjes die zich mogen bevrijden. Ik heb de preview nog niet gelezen maar vind het nu al interessant. Dank je!!
Dank, Marie Jeanne. Blijf schrijven. In de diepte zit nog veel meer (moois!!) dan je denkt!